YÜZME HAVUZLARI AÇILIŞ HAZIRLIĞI
Havuza halk arasında göktaşı-göztaşı olarak bilinen bakır sülfat türevi ürünler atılmış ise kesinlikle havuz suyu boşaltılmalıdır. Bu ürünün toksik olması nedeniyle havuzdaki su boşaltılmalı ve havuz bol su ile iyice yıkanmalıdır. Bakır sülfatın havuzlarda kullanımı sağlık açısından uygun değildir.
Havuza hiç bir ürün atılmamış ise oluşan yosunların ve kireçlenmelerin temizlenmesi için öncelikle havuza yoğun bir asit ve klor şoklaması yapılmalıdır. Bu oranı lütfen tedarikçi havuz firmanızdan bilgi edininiz. Sülfürik asit ve 2 saat sonra sıvı klor şoklaması ile havuzdaki kireçlenmeler ve yosunlaşmalar giderilir ve 1 gün sonra havuz boşaltılmaya alınır. Kirlilik çok yoğun değil ise bu aşama atlanabilir.
Havuzun kireç temizliğini hidroklorik asit ya da fosforik asit bazlı ürünler ile temizleyebilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken husus derzlerin ve mermer alanların zarar görmemesi için dikkat edilmesidir. Eğer derzler sökülüp yeniden yapılacak ise hidroklorik asit bazlı ürünler ile derz çıkartılır, ortam su ile durulanır ve derzler yenilenir. Fayans aralarına derz yapıldıktan sonra en az 1-2 gün kuruması için beklenmelidir (hava sıcaklığına göre). Aksi takdirde derzler tam olarak kurumayacak ve havuz doldurulduğunda atmaya başlayacaktır.
Denge tankına ışık sağlamadan, gerekli havalandırma sağlamadan, dışarıda yardımcı gözlemci bulundurmadan ve maske, koruyucu elbise ve baret kullanmadan kesinlikle içine girilmemelidir. Denge tankı temizliğinde kesinlikle havuzlarda kullanılan klor ve asit türevi kimyasallar kullanılmamalıdır. İşlem bittikten sonra bol su ile denge tankı yıkanmalıdır.
Derz bakımından sonra duvarlara yosun önleyici sürüldükten 2 saat sonra direkt havuz suyu doldurulabilir. Yosun önleyici mevcut duvarlardaki bakteri, mantar ve virüsleri öldürecek ve havuzunuzun temiz olmasını sağlayacaktır.
Doldurma suyu TDS değerinin 1000mg/L’yi, klorür’ün 250mg/L’yi geçmemesi ve su sertliğin 150-400 mg/L CaCO3 aralığında olması gerekmektedir. Demir, mangan ve bakır gibi iyonların doldurma suyunda bulunması, bu iyonların klor ile tepkimeye girerek havuz suyunun renklenmesine yol açmaktadır.
Havuz doldurulduktan sonra pH 7,8’den ve alkalinite 180mg/L’den yüksek ise ilk olarak havuza asit şoklaması yapılmalıdır. Asit şoklaması ile yüksek direnç gösteren alkalinite kırılmalı ve pH 7,0-7,2 aralığına düşürülmelidir. Böylelikle havuza daha sonra ilave edilecek klor, çöktürücü gibi kimyasal maddelerin aktivitesi arttırılmalıdır. pH’ı ve alkalinitesi yüksek bir havuz suyu için normal kullanımın 2 katı sıvı sülfürik asit şoklanmalıdır. Asit ilavesi sadece havuzun içine, ağır ağır yapılmalıdır. Denge tankına atılan asit, filtredeki kirliliklerin havuza gitmesine yol açar. O nedenle denge tankına kesinlikle asit atılmaz. Önemli bir husus olarak eğer suyunuzda demir mangan gibi renk verici elementlerden şüpheli iseniz havuza ilk önce sıvı klor şoklaması daha uygun olacaktır. Bu renk değişikliği şoklamadan 2-3 sonraya kadar devam edecektir. Sıvı klor şoklamasından sonra havuza çöktürücü vererek oluşan bileşiğin çökmesi ve filtrede tutulması sağlanmalıdır. Asit ilavesinden 1 saat sonra havuza çöktürücü ve topaklayıcı ürünler verilmelidir. Birkaç saat sonra ise sıvı klor ile şoklama yapılarak tam dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
Havuza 12 saatte 1 kere ters yıkama yapılarak filtrelerde tutulan partiküller filtreden uzaklaştırılmalıdır. Havuz tabanı temizlenene kadar süpürge yapılmalıdır.
Açık havuzlar için pH 7,2-7,6 , serbest klor konsatrasyonu 1,0-3,0 mg/L aralığına geldiğinde ve havuz suyu rengi berraklaştığında havuz kullanıma hazır hale gelecektir.
Yüzme ve Süs Havuzlarında iş sağlığı ve güvenliği açısından aşağıdaki hususlara mutlak suretle uyulmasında işletmelerde iş kazalarının önlenmesi açısından büyük fayda vardır.
- Asit IBC tank, varil ya da bidonlarının; klor IBC tank, varil ya da bidonları ile arası en az 2m olacak şekilde ayarlanmalıdır.
- Asit ve Klor tanklarının etiketleri çalışanların her açıdan rahat görebilecekleri şekilde yapıştırılmalıdır.
- Asit-Klor tanklarının dip hazneleri oluşturulup yerden 30 cm yükseklikte betonarme ile çevrelenip üzerinin fayansla kaplanmalıdır.
- Asit-Klor tankları dolum esnasında ya da herhangi bir sebepten dolayı (taşma, yırtılma v.b.) kimyasalların taşması durumlarda gider rögarlarının ayrı yapılması gereklidir.
- Asit-klor tanklarının ağızlarının kapaklı olması gereklidir.
- Asit ve Klor hatlarının borulamasının 40mm ya da 50mm PVC borudan yapılması gereklidir (Kangal boru daha çabuk aşındığı için mümkün olduğunca tercih edilmemelidir).
- Asit dolum vanasının 32mm PVC olması ve tanka boşaltma yerlerinde vana olması gereklidir.
- Klor dolum vanasının 40mm PVC olması ve tanka boşaltma yerinde vana olması gereklidir.
- Kimyasal dolum vanalarının bulunduğu yerlere kilitli dolap yapılması; pompa ile kimyasal dolum yapılan yerlerde topraklı elektrik ve su hatlarının bulundurulması gereklidir.
- Her havuz makine dairelerinde acil önlem dolaplarının oluşturulması, dolap içerisinde aktif karbon filtreli komple yüz gaz maskesi, kimyasaldan koruyucu giysi (kafa dahil), kimyasal koruyucu eldiven, kimyasal koruyucu çizme, yangın söndürücü ve ışık bulundurulması gereklidir.
- Havuz makine dairesinde çalışan herkesin her açıdan görebileceği yerde havuz kimyasallarıyla çalışma kurallarının bulundurulması gereklidir.
- Havuz makine dairelerinde acil çıkışlarının olması gereklidir.
- Havuz makine dairelerinde, su baskını ve elektrik kaçaklarında kullanabilmek için acil önlem butonunun bulundurulması gereklidir. Aynı şekilde havuz ve kaydırak etrafında da herkesin kullanabileceği şekilde birer adet acil durum stop butonu da bulundurulması gereklidir.
- Havuz makine dairelerindeki elektrik panolarında kaçak akım rölelerinin bulundurulması ve çalışır konumda olması gereklidir, devre dışı bırakılmamalıdır.
- Havuz makine dairelerinde etiketsiz boş bidonların bulundurulmaması gereklidir.
- Havuz makine dairelerinde boy ve göz duşlarının bulundurulması gereklidir.
- Taşma kanalı ızgaralarının, havuz ve kaydırak dip emiş kapaklarının sağlam olması gereklidir.
Ayrıntılı bilgi için lütfen çalıştığınız firma ile iletişime geçiniz.
YÜZME HAVUZU İŞLETİLMESİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
- Bütün havuz sorunlarının çözülebilmesi için öncelikle mekanik sistem, mekanik sistem elemanları mutlaka kontrol edilmelidir. Filtre içi, çeşitli sebeplerden dolayı yoğun bir şekilde kirlenebilmekte ve kirliliğini normal bir ters yıkama ile atamamaktadır. Bu nedenle ayda 1 kere filtreler açılıp kum miktarı ve kum temizliği kontrol edilmeli; kapak açık şekilde ters yıkama yapılmalıdır. Filtre kumunda kireçlenme görüldüyse, çok dikkatli bir şekilde filtre temizleyici kimyasal ya da bir miktar hidroklorik asit dökerek tortuların çözünmesi beklenmeli ve açık ters yıkama yapılmalıdır. Bu işlem yapılırken personelin gerekli güvenlik önlemlerini alması şarttır.
- Havuz pompaları çalıştırılmadan önce sistem vanalarının doğru konumda olduğundan emin olunuz. Aksi taktirde pompalarda ya da filtrasyon sistemindeki ekipmanlarda ciddi mekanik arızalar meydana gelebilmektedir. Motorlar çalışırken hiçbir vanayı açıp kapatmayınız. Havuz ve denge tankı su seviyesi sürekli kontrol edilmelidir. Pompa sepeti her gün temizlenmelidir.
- Özellikle otel gibi sürekli kullanılan yüzme havuzlarında günlük ters yıkama yapılması, havuz kimyası ve fitrelerin temizlenmesi açısından önemlidir. Ters yıkama süreleri havuzun filtrasyon tipine ve büyüklüğüne göre değişiklik göstermek ile birlikte 3dk dan az olmamalıdır. Gözetleme camında temiz su görünene kadar yapılmalıdır. Her ters yıkamadan sonra mutlaka 1-2 dk durulama yapılmalıdır.
- Yüzme havuzu kimyasalları, üretici firma talimatları doğrultusunda kullanılmalıdır. Havuz operatöründe mutlaka 1 takım pH-serbest klor-bağlı klor kiti ve tabletleri olmalı ve günde 3 kere yüzme havuzunu kontrol etmelidir.
- Her türlü kimyasal madde havuza atılmadan önce mutlaka pH kontrolü yapılmalı ve pH değeri 7,8’dan yüksek ise asit ilavesi yapılmalı; pH değeri 6,5’den düşük ise pH yükseltici kullanılmalı ya da ters yıkama yapılarak pH’ı yüksek taze su alınmalıdır.
- Sabah, öğlen ve akşam günde 3 kere test kiti ile havuz suyu sıcaklık, serbest klor, bağlı klor ve pH değerleri kontrol edilmeli ve havuz operatörünün defterine not etmelidir. Siyanürik asit’i günde 1 kere, alkalinite’yi haftada 1 kere kontrol ediniz ve not ediniz. Sıvı klor ve pH ayarlayıcılar test kitleri ile ölçüm sonuçlarına göre ilave edilmeli, ezbere atılmamalıdır. Bu ürünlerin tüketimi havuzun şekli, konumu, kullanım sıklığı, hava şartları, su kalitesi gibi etkenlere bağlı olarak değişebilmektedir.
- Hiçbir kimyasalı birbiri ile karıştırmayınız. Klor ve asit’i kesinlikle birbirleri ile karıştırmayınız. Kimyasal karışımı ve zehirlenme söz konusu ise 112 acil servis ve itfaiye çağrılmalıdır. Zehirlenme olmuş ise acil yardım bekleyen kişinin yanına gaz maskesi ile gidilmeli ve derhal o bölgeden uzaklaştırılmalıdır. Gaz maskesi olmadan tehlikeli bölgeye kesinlikle yaklaşılmamalıdır. Gaz maskesinin tüm yüzü kaplaması gereklidir.
- Organik klor (%56 Dichlor, %90 Trichlor) ile inorganik klor (Sıvı klor, CaHypo) ürünlerini kesinlikle birbirleri ile karıştırmayınız. Kimyasal karışımı ve zehirlenme söz konusu ise 112 acil servis ve itfaiye çağrılmalıdır. Zehirlenme olmuş ise acil yardım bekleyen kişinin yanına gaz maskesi ile gidilmeli ve derhal o bölgeden uzaklaştırılmalıdır. Gaz maskesi olmadan tehlikeli bölgeye kesinlikle yaklaşılmamalıdır. Gaz maskesinin tüm yüzü kaplaması gereklidir.
- Havuz kullanıcılarının, havuza girmeden önce duş almalarının sağlanması, havuz hijyeni açısından, filtre temizliği açısından ve kimyasal açıdan oldukça faydalıdır.
- Havuz çevresindeki fayans v.b. yüzeylerin yıkanması esnasında oluşan kirli ve deterjanlı suların havuza ya da havuz etrafındaki denge tankına giden savaklara kesinlikle dökülmemesi gereklidir.
- Filtrasyon sistemindeki bütün pompa ve filtreler 24 saat açık olmalıdır. Berraklaştırıcı, topaklayıcı, sürekli temizleyici gibi kimyasalların uygulandığı günler, filtreler ve pompalar kesinlikle kapatılmamalıdır. Akşamları havuz dinlendirildikten sonra sabahları süpürge yapılmalıdır.
- Yosun önleyici ürünler QAC içerikli dezenfektanlar olduğu için havuz hijyeni için de oldukça önemlidir ve haftada 1 kere uygun dozajda kullanımı uygundur.
HAVUZUN DEZENFEKSİYONU
Havuza verilen klor Hipokloröz asit’e (HOCl) ve hipoklorit iyonuna (OCl) dönüşmektedir. ve bu ikisinin toplamı sudaki serbest klor olarak ifade edilmektedir. Ancak suda bakteri, mantar ve virüslere etkisi yüksek olan hipokloröz asittir (HOCl). Aşağıdaki tablodan anlaşıldığı üzere pH’ı yüksek sularda HOCl oranı azalıp, OCl oranı artmaktadır. Suda dezenfeksiyonu güçlü bir şekilde sağlamak için pH’ın düşürülmesi uygundur. Ancak pH’ın çok düşürülmesinin de suyun alkalinite direncinin kırılıp derzlerin çıkmasına, havuzdaki metal alaşımların zarar görmesine ve bağlı klorun artması gibi problemlere yol açması sebebiyle minimum 6,5 olarak sınırlandırılmıştır. Üst seviye de 7,8dir. Ancak tecrübelerime ve deneyimlerime dayanarak havuz pH’ının en ideal hali 7,0-7,5 aralığıdır. Örnek verecek olursak pH 7,0 iken HOCl %76 , OCl %24 ; pH 7,2 iken HOCl %66 , OCl %34 ; pH 7,5 iken HOCl %50 , OCl %50’dir. Havuz operatörlerinin kullandığı göz ile tespit edilen test kitleri sonuçları göz önünde bulundurulduğunda ise en ideal pH aralığı 7,2-7,6’dır. Bunun sebebi havuz operatörünün pH 7,2’nin altındaki değerlerde ne kadar düştüğünü göz ile doğru tespit edememesidir. Havuzun pH’ının sarı renk olarak gözlemlediğinde ne kadar düşük olduğunu anlayamamasıdır. Bu tür durumlarda uzun süre pH düşük kalır ise alkalinite 30’un altına düşmekte ve havuz suyu aniden yeşil renge dönebilmektedir. Bu tür durumlarda havuza pH’ı yüksek taze su alınmalı ve havuza birkaç gün asit atılmamalıdır. Alınan ham su pH’ı ve alkalinitesi düşük ise (örneğin reverse osmosis suları) bu tür durumlarda havuza sodyum bikarbonatlı pH ve alkalinite yükselticiler ilave edilmelidir.
BAĞLI KLOR VE BAĞLI KLORUN YOK EDİLMESİ HESABI
Yüzme havuzlarında maksimum bağlı klor değeri 0,2mg/L’dir. Bağlı klor organik kloraminler ve inorganik kloraminler olarak ikiye ayrılır. Organik kloraminler insan ve hayvanların ter, idrar, dışkı gibi atıklarından oluşur. Klorun sudaki çeşitli organik maddelerle verdiği reaksiyonlar sonucu trihalometan CCl3, triklorometan (CHCl3) oluşur, ki bu maddeler kanıtlanan kanser yapıcı etkileri nedeniyle büyük önem taşımaktadırlar.
HOCl + CH3NH2 => CH3NHCl + H2O
Ortamın pH’sına, klor/azot oranına ve sıcaklığa bağlı olarak, 3 farklı form oluşturur.
HOCl + NH3 NH2Cl + H2O (monochloramine)
HOCl + NH2Cl NHCl2 + H2O (dichloramine)
HOCl + NHCl2 NCl3 + H2O (trichloramine)
Trikloramin (nitrojen triklorid) son reaksiyon olarak bilinen bir maddedir . Bu madde gaz halindedir ve su yüzeyinden yukarıya çıkar ve havaya karışır. Son derece kötü ve ağır klor kokan bir gazdır. Kötü kokan bu gaz hem sağlık problemleri yaratır ve hem de yüzücüleri rahatsız eder.
Kırılma Noktası Klorlaması (Klor Şoklaması)
Amonyağın yok edilmesi için şoklama minimum 1,5mol Cl2 / 1mol NH3-N olması gereklidir.
1,5mol Cl2 / 1mol NH3-N = 70,9gr * 1,5 / 14gr = 7,6gr Cl2 / 1gr NH3-N (1mg/L bağlı klor için)
7,6gr Cl2 + 3mg/L serbest klor = 10,6 gr Cl2
%12’lik sıvı klor ile şoklama yapılırsa 10,6gr / 0,12 = 88,333gr %12’lik sıvı klor / 1 ton su
100 tonluk bir havuz için 88,333gr * 100 = 8833,33gr = 8,83 kg %12’lik sıvı klor
1000 tonluk bir havuz için 88,333gr * 1000 = 8833,33gr = 88,33 kg %12’lik sıvı klor
YÜZME HAVUZLARININ TABİ OLACAĞI SAĞLIK ESASLARI VE ŞARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
YÜZME HAVUZLARININ TABİ OLACAĞI SAĞLIK ESASLARI VE ŞARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmi Gazete:6.3.2011-27866
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 −(1) Bu Yönetmeliğin amacı, yüzme amacıyla kullanılan açık ve kapalı yüzme havuzları ile sularının hijyenik şartlara uygunluğu, yüzme havuzu suyunun kalite standartlarının belirlenmesi, denetlenmesi ve izlenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 − (1) Bu Yönetmelik, yüzme amacıyla kullanılan açık ve kapalı yüzme havuzları ile sularının nitelikleri ile ilgili usul ve esasları kapsar.
(2) Sağlık amaçlı kullanılan kaplıca ve mineralli su havuzları ile ticari amaçlı olarak kullanılmayan havuzlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3 − (1) Bu Yönetmelik, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 1 inci ve 2 nci maddeleri ile 13/12/1983 tarihli ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 − (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alkalinite: Suyun asitlik veya bazlık derecesinin ölçüsünü,
b) Bağlı klor: Sudaki organik ve inorganik maddelerle reaksiyona girerek bileşik oluşturmuş kloru,
c) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
ç) Devridaim süresi: Toplam havuz hacminin filtrasyon sisteminden bir kez geçmesi için gerekli olan süreyi,
d) Dezenfektan: İnsanlarda hastalık yapma özelliği olan bakteri, virüs ve mantar gibi mikroorganizmaların sudan uzaklaştırılması veya yok edilmesi amacıyla kullanılan organik ve inorganik katı, sıvı ve gaz maddeleri,
e) Havuz suyu operatörü: Yüzme havuzlarında kullanılan suyu kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik yönden kullanıma hazırlayan ve bu konuda eğitim almış kişiyi,
f) Havuz suyu kimyasalları: Havuz suyunun pH’sini ayarlamak, askıdaki katı maddeleri çöktürmek, küf, maya ve yosun gibi canlıların oluşumunu engellemek ve bazı kimyasal parametreleri dengelemek amacıyla kullanılan maddeleri,
g) Kod no: Havuz suyundan alınan her bir numune için kullanılacak numarayı,
ğ) Müdürlük: İl Sağlık Müdürlüğünü,
h) pH: Suyun asitlik veya bazlık derecesini tarif eden ölçü birimini,
ı) Serbest klor: Suyu dezenfekte etmek amacıyla kullanılan bileşik oluşturmamış kloru,
i) Yüzme havuzu: Yüzme, serinleme, eğlenme veya spor amaçlı kullanılan; tabanı, duvarları, taşma kanalları, rezerv deposu su kalitesini etkilemeyen ve güvenlik gereklerini yerine getiren uygun malzeme ile kaplanan ve bu Yönetmelikte belirtilen niteliklere uygun su ile dolu olan, sürekli bir devridaim akışı olan ve halkın kullanımına açık yapıları,
j) Yüzme havuzu işleticisi: Yüzme, serinleme, eğlenme veya spor amaçlı kullanılan yüzme havuzlarını işletenleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Havuz Suyunun Nitelikleri, Numune Alma ve Analiz Sıklığı
Kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik nitelikleri ve analiz sıklığı
MADDE 5 − (1) Yüzme havuzu suyunun kimyasal nitelikleri Ek-1, fiziksel nitelikleri Ek-2 ve mikrobiyolojik nitelikleri de Ek-3’te belirtilen değerlere uygun olur.
(2) Havuz suyunun nitelikleri Ek-1, Ek-2, Ek-3’te belirtilen zaman aralıklarında Müdürlükçe, Ek-4’te belirtilen zaman aralıklarında ise yüzme havuzu işleticileri tarafından izlenir.
(3) Müdürlük tarafından yapılacak denetimlerde analiz sonuçları yüzme havuzu işleticisi tarafından denetçilere ibraz edilir.
(4) Yüzme havuzunun açık olduğu süre içerisinde yüzme havuzu suyuna ait sıcaklık, pH, serbest klor değerleri ile suyun mikrobiyolojik özelliklerine ait en son analiz sonuçları kullanıcıların görebileceği bir panoda yazıyla veya elektronik olarak ilan edilir.
Numune alma, taşıma ve analiz laboratuvarları
MADDE 6 − (1) Numuneler su akımının en düşük olduğu veya kullanıcıların en yoğun olduğu bölgeden yüzme havuzu kenarının yaklaşık 50 cm uzağından ve su yüzeyinin 20 cm altından alınır.
(2) Numuneler, numune alma formu düzenlenerek alınır, her numune için bir kod numarası verilir ve kod numarası numune alma formu ile numune şişesinin üzerine yazılır.
(3) Havuz suyundan alınan her bir numune için ikişer adet Ek-6’da yer alan “Havuz Suyu Numune Alma Formu” düzenlenir ve formlardan biri numune ile birlikte laboratuvara verilir, diğeri ise numuneyi alan kurum veya kuruluşta kalır.
(4) Mikrobiyolojik analizler için en az 500 mililitre su numunesi, sodyum tiyosülfatlı steril cam veya suyun niteliğini değiştirmeyen plastik şişelere alınır. Mikrobiyolojik analizler için alınan numuneler, güneş ışınlarından korunarak (5±3) °C’de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en kısa zamanda laboratuvara gönderilir. Numunelerin alımından laboratuvara ulaştırılması arasındaki süre on iki saati geçemez.
(5) Kimyasal analizler için en az 1000 ml su numunesi temiz cam veya suyun niteliğini etkilemeyen plastik şişelere alınır. Kimyasal analizler için alınan numuneler, (5±3) °C’de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en kısa sürede laboratuvara gönderilir. Numunelerin alımından laboratuvara ulaştırılması arasındaki süre 24 saati geçemez.
(6) Havuz suyundan numune alma işi Müdürlük tarafından veya numune alma konusunda akredite olmuş ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum veya kuruluşça yapılır. Ancak, bu durum Bakanlık ve Müdürlüğün denetim, izleme ve numune alma yetkisini ortadan kaldırmaz. Analizler, aşağıda belirtilen hükümler çerçevesinde, Bakanlık laboratuvarlarında veya diğer kamu, kurum ve kuruluş laboratuvarlarında veya 7 nci maddede belirtilen şartları taşıyan ve Bakanlıkça yetkilendirmiş özel laboratuvarlarda yaptırılır.
a) Her türlü numune alma ve analiz ücretleri yüzme havuzu işleticisi tarafından ödenir.
b) Laboratuvarlar, Müdürlükçe alınan su numunelerinin analiz sonuçlarını raporlamanın yapıldığı gün içinde e-posta, belgegeçer veya posta ile Müdürlüğe ve yüzme havuzu işleticisine iletir. Yüzme havuzu işleticisine gönderilen raporlar, denetim esnasında denetim elemanlarına gösterilmek üzere yüzme havuzu işleticisi tarafından bir yıl süreyle saklanır.
Yetkilendirme
MADDE 7 − (1) Laboratuvarlar, Bakanlık tarafından yapılacak yerinde denetimde;
a) Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarları Akreditasyonu (ISO/IEC 17025) belgesi almış olmaları,
b) Ek-1, Ek-2 ve Ek-3’te belirtilen parametrelerde yöntem akreditasyonu belgesi almış olmaları,
c) En az iki kimya, çevre, su ürünleri mühendisi veya kimyager ile iki biyolog veya mikrobiyoloji uzmanının tam zamanlı istihdam edilmeleri,
ç) Mikrobiyolojik analizler için alınan numunelerin, güneş ışınlarından korunarak (5±3) °C de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en fazla 6 saat içinde laboratuvara taşınabilecek düzenlemeyi sağlamaları,
halinde Bakanlıkça yetkilendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yüzme Havuzu İşletilmesine Ait Hükümler
Yüzme havuzunun işletilmesi
MADDE 8 − (1) Yüzme havuzunun teknik özellikleri ile yüzme havuzu suyunun, sıhhi kurallara uygun olması esastır. Yüzme havuzunun işletilmesinde aşağıdaki şartlara uyulur:
a) Yüzme havuzu işleticisi, teknik işler ve havuzun uygun şekilde işletilmesinden sorumlu kimya veya sağlık eğitimi almış, en az lise mezunu bir kişi ve sertifikalı bir cankurtaran istihdam etmek zorundadır.
b) Yüzme havuzunda ip, yüzer duba, simit gibi can kurtarmaya mahsus malzemeler ile ilkyardım malzemeleri hazır bulundurulur.
c) Kullanıcıların temiz mayolarla yüzme havuzuna girmeleri sağlanır. Tesisler, bütün kullanıcıların soyunma odaları için ayrılan mekana girmeden önce ayak dezenfeksiyonu yapmalarını, soyunma odalarından yüzme havuzuna geçişlerinden önce de duş almalarını sağlayacak şekilde düzenlenir.
ç) Yüzme havuzunda hayvanların insanlarla birlikte bulunmalarına hiçbir şekilde izin verilmez.
d) Tesis içerisinde riayet edilecek kurallar ile muhtemel tehlikelere karşı kişileri uyarmak amacı ile hazırlanan uyarı levhaları kolayca görülebilecek ve okunabilecek uygun yerlerde bulundurulur.
e) Yüzme havuzu suyu yılda en az bir defa boşaltılarak genel temizlik yapılır.
f) Fiziki mekanlar daima temiz ve kuru tutularak kapanma saatinden sonra havuz dip temizliği dâhil genel temizlik yapılır.
g) Yüzme havuzu ve fiziki mekanlar yeteri kadar aydınlatılmalı ve havalandırılmalıdır.
ğ) Kapalı yüzme havuzu, soyunma ve giyinme yerleri de dâhil olmak üzere kış aylarında ısıtılır.
Çocuk yüzme havuzu işletilmesi
MADDE 9 − (1) Çocuk yüzme havuzunun derinliği 50 santimetreden fazla olamaz.
(2) Çocuk havuzları müstakil su hazırlık tesisine sahip olmalı, ayda bir defa boşaltılarak temizlenmeli ve dezenfekte edildikten sonra temiz su ile doldurularak yeniden işletmeye alınır.
(3) Çocuk yüzme havuzu büyüklere ait yüzme havuzundan ayrı olur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Muhtelif Hükümler
Fiziki mekanlar
MADDE 10 − (1) Duş yerleri, tuvaletler ve soyunma-giyinme yerleri, kadın ve erkek için ayrı düzenlenir.
(2) Duş yerleri duş suyunun sıcaklığı ayarlanabilecek şekilde ve en az yirmi kişiye bir duş düşecek şekilde düzenlenir.
(3) Tuvaletler soyunma ve duş yerlerine yakın konumda, en az yirmi kişiye bir tuvalet düşecek şekilde düzenlenir. Tuvalet ve lavabolarda bol ve temiz su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kovası bulundurulur.
(4) Girişi ve yolları tamamen ayrı tutulan seyirci yerleri, seyircilerin havuz kısmına girmelerini engelleyecek şekilde düzenlenir. Seyirci bölümünde seyircilerin ihtiyacını karşılayacak kadar tuvalet, lavabo ve pisuar bulundurulur.
Güvenlik tedbirleri
MADDE 11 − (1) Yüzme havuzunda kazaların önlenmesi ve güvenliğin sağlanması için aşağıda belirtilen kurallara uyulur:
a) Yüzme havuzu kazalara neden olmayacak ve kenarında güvenli yürümek için yeterli alan bulunacak şekilde planlanır. Dalmak için gerekli olan su derinliği sağlanır. Aksi takdirde her türlü dalışa izin verilmez.
b) Yüzme havuzu çevresindeki yürüme alanı, duş yeri ve çevresinin zemini düzgün ve kaymaya yol açmayan malzemeden yapılır.
c) Yüzme havuzunda boşaltma mazgalı kapalı durumda bulundurulur.
ç) Havuz derinlikleri kullanıcıların görebileceği şekilde havuz kenarına en az 4 yönde yazılır.
d) Yüzme havuzu kenarında acil durumlarda kullanılmak üzere telefon bulundurulur.
Denetim
MADDE 12 – (1) Yüzme havuzu, havuz suyu ve havuz kimyasalları her ay Müdürlük tarafından denetlenir. Bu denetimlerde;
a) Havuz suyu hazırlanmasında ve dezenfeksiyonunda kullanılan kimyasalların Bakanlıktan ruhsatlı olup olmadığı,
b) Havuz suyu kimyasalları için bir depo ile yeterli kişisel koruyucu ekipman bulunup bulunmadığı,
c) Analiz kayıt defterleri ve bu Yönetmelik eklerine göre yapılan veya yaptırılan analiz sonuçları,
kontrol edilir.
(2) Bir takvim yılı sonunda yapılan değerlendirmede havuz ve havuz suyu kalitesinin bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun olması durumunda Ek-5’te yer alan “Temiz Havuz Sertifikası” Müdürlük tarafından düzenlenir. Yapılacak denetimlerde havuz ve havuz suyu kalitesinin bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun olmaması durumunda bu sertifika Müdürlükçe iptal edilir.
Uygun çıkmayan havuz suyunun takibi
MADDE 13 − (1) Yüzme havuzu suyundan alınan numunenin mikrobiyolojik analiz sonucunun Ek-3’te belirtilen niteliklere uygun çıkmaması halinde havuzun faaliyeti durdurulur. Yüzme havuzu işleticisinin gerekli şartları sağlamasından sonra yeniden alınan numunenin analiz sonuçlarının Ek-3’te belirtilen niteliklere uygun çıkması durumunda havuzun faaliyetine izin verilir.
(2) Yüzme havuzu suyundan alınan numunenin kimyasal analizi sonucunun Ek-1 ve Ek-2’de belirtilen niteliklere uygun çıkmaması halinde, uygunsuzluğun giderilmesi ve düzeltici önlemlerin alınması için işletici yazılı olarak uyarılır. Yüzme havuzu işleticisinin gerekli şartları sağlamasından sonra yeniden alınan numunenin analiz sonuçlarının Ek-1 ve Ek-2’de belirtilen niteliklere uygun çıkması durumunda işletmeye herhangi bir işlem yapılmaz. Ancak, analiz sonuçlarının uygun çıkmaması durumunda havuzun faaliyeti analiz sonucunun yukarıda belirtilen nitelikleri sağlayıncaya kadar durdurulur.
Dezenfeksiyon ve havuz kimyasalları
MADDE 14 − (1) Yüzme havuzu ve suyunun dezenfeksiyonu işletici tarafınca yapılır veya yaptırılır.
(2) Havuz suyunda Bakanlıktan ruhsatlı dezenfektan ve havuz suyu kimyasalları kullanılır.
(3) Stabilizatörlü klor bileşikleri sadece açık yüzme havuzlarında kullanılabilir.
Havuz suyu operatörlerinin eğitimi
MADDE 15 − (1) Yüzme havuzu suyu hazırlamasından sorumlu havuz suyu operatörlerine yönelik eğitimler Müdürlükçe yetkilendirilen kamu, kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek odalarınca düzenlenir.
(2) Eğitimler havuz suyunun hazırlanması bakımı ve işletilmesi, genel hijyen, su ile bulaşabilecek hastalıklar, havuz suyunda kullanılan kimyasalların insan ve çevre sağlığı üzerine etkileri ile ilkyardım konularını kapsar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Düzenleme Yetkisi ve Müeyyideler
Düzenleme yetkisi
MADDE 16 − (1) Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.
Müeyyideler
MADDE 17 − (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletme sahipleri ve kullanıcıları hakkında, fiilin mahiyetine göre 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununa göre işlem yapılır.
ALTINCI BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Mevcut havuzlara ilişkin geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 − Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce izin almak için başvurusu yapılmış yüzme havuzları ile halen faaliyette olan yüzme havuzları fiziki koşullarını bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde 8 inci maddenin (c) bendi ile 9 ve 10 uncu maddelere uygun hale getirir.
Yürürlük
MADDE 18 − (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden bir ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 − (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
YÜZME HAVUZLARININ TABİ OLACAĞI SAĞLIK ESASLARI VE ŞARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
15 Aralık 2011 PERŞEMBE | Resmî Gazete | Sayı : 28143 |
YÖNETMELİK | ||
Sağlık Bakanlığından:YÜZME HAVUZLARININ TABİ OLACAĞI SAĞLIK ESASLARI VEŞARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİKYAPILMASINA DAİR YÖNETMELİKMADDE 1 – 6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmeliğin adı “Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir.MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya (k) bendi eklenmiştir.“e) Havuz suyu operatörü: Yüzme havuzlarında kullanılan suyu kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik yönden kullanıma hazırlayan, bu konuda eğitim almış ve en az lise mezunu kişiyi,”“k) Mesul müdür: Teknik işler ve havuzun uygun şekilde işletilmesinden sorumlu kimya veya sağlık eğitimi almış, en az lise mezunu kişiyi,”MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin dördüncü ve altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“(4) Mikrobiyolojik analizler için en az 500 mililitre su numunesi, steril cam veya suyun niteliğini değiştirmeyen plastik şişelere alınır. Havuz suyu dezenfeksiyonunda klor ya da klorlu bileşiklerin kullanılması durumunda sodyum tiyosülfatlı şişe kullanılır. Mikrobiyolojik analizler için alınan numuneler, güneş ışınlarından korunarak (5±3) °C’de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en kısa zamanda laboratuvara gönderilir. Numunelerin alımından laboratuvara ulaştırılması arasındaki süre on iki saati geçemez.”“(6) Havuz suyundan numune alma işi Müdürlük veya numune alma konusunda akredite olmuş ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş kamu kurum veya kuruluşları ile özel laboratuvarlar tarafından yapılır. Ancak, bu durum Bakanlık ve Müdürlüğün denetim, izleme ve numune alma yetkisini ortadan kaldırmaz. Analizler, aşağıda belirtilen hükümler çerçevesinde, Bakanlık laboratuvarlarında veya 7 nci maddede belirtilen şartları taşıyan ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş diğer kamu, kurum ve kuruluş laboratuvarları veya özel laboratuvarlarda yaptırılır.a) Her türlü numune alma ve analiz ücretleri yüzme havuzu işleticisi tarafından ödenir.b) Laboratuvarlar, Müdürlükçe alınan su numunelerinin analiz sonuçlarını raporlamanın yapıldığı gün içinde e-posta, belgegeçer veya posta ile Müdürlüğe ve yüzme havuzu işleticisine iletir. Yüzme havuzu işleticisine gönderilen raporlar, denetim esnasında denetim elemanlarına gösterilmek üzere yüzme havuzu işleticisi tarafından bir yıl süreyle saklanır.”MADDE 4 –Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya aşağıdaki (d) bendi eklenmiştir.“ç) Mikrobiyolojik analizler için alınan numunelerin, güneş ışınlarından korunarak (5±3) °C de ısıyı muhafaza edebilen taşıma kapları ile en fazla oniki saat içinde laboratuvara taşınabilecek düzenlemeyi sağlamaları,d) Özel laboratuvarların işyeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olmaları,”MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“a) Yüzme havuzu işleticisi, mesul müdür, havuz suyu operatörü ve sertifikalı cankurtaran istihdam etmek zorundadır. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (e) ve (k) bentlerindeki şartları birlikte haiz olmak kaydıyla, mesul müdür ve havuz suyu operatörü aynı kişi olabilir.”“c) Kullanıcıların yüzme havuzuna mayoyla girmeleri sağlanır. Tesislerde, bütün kullanıcıların, yüzme havuzuna girmeden önce duş alabilmelerini ve ayak dezenfeksiyonu yapabilmelerini sağlayacak düzenleme yapılır.”MADDE 6 – Aynı yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“(1) Yüzme havuzlarında çalışan ve yüzme suyu hazırlamasından sorumlu havuz suyu operatörlerine yönelik eğitimler Halk Eğitim Müdürlükleri ve/veya Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından düzenlenir.”MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.“Havuz suyu operatörü ve mesul müdür ile ilgili geçiş hükümleriGEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu maddenin yayımı tarihinden önce havuz suyu operatörlerine yönelik düzenlenen eğitimleri aldığını ve hâlihazırda en az bir yıl havuz suyu operatörlüğü yaptığını belgelendirenler, havuz suyu operatörlüğüne devam edebilirler.(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren şartları haiz ancak, havuz suyu operatörü ve mesul müdürü bulunmayan havuzlar, 31/5/2012 tarihine kadar gerekli düzenlemeleri yapar.”MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1, Ek-2, Ek-3, Ek-4 ve Ek-6 ekteki şekilde değiştirilmiştir.MADDE 9 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.MADDE 10 – Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür. |
pH | ORP 500 | ORP 550 | ORP 600 | ORP 650 | ORP 700 | ORP 750 |
7,8 | 0,21 | 0,33 | 0,43 | 0,70 | 1,32 | 5,73 |
7,6 | 0,17 | 0,28 | 0,37 | 0,60 | 1,14 | 4,86 |
7,4 | 0,15 | 0,22 | 0,30 | 0,50 | 1,00 | 4,20 |
7,2 | 0,10 | 0,17 | 0,25 | 0,40 | 0,72 | 3,00 |
7,0 | 0,00 | 0,10 | 0,15 | 0,28 | 0,60 | 2,00 |
6,8 | 0,00 | 0,05 | 0,10 | 0,20 | 0,40 | 1,25 |
6,6 | 0,00 | 0,00 | 0,05 | 0,10 | 0,25 | 0,70 |
SIHHİ TESİSAT BORULARINDA GERÇEK DEBİ HESAPLAMALARI
PVC PN 10 BORU ÇAPI (mm) | ET KALINLIĞI (mm) | İÇ ÇAP (mm) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) |
20 | – | – | – | – | – | – | – | – |
25 | 1,5 | 22,0 | 1,5 | 2,05 | 2,0 | 2,73 | 2,5 | 3,42 |
32 | 1,6 | 28,8 | 1,5 | 3,52 | 2,0 | 4,69 | 2,5 | 5,86 |
40 | 1,9 | 36,2 | 1,5 | 5,55 | 2,0 | 7,41 | 2,5 | 9,26 |
50 | 2,4 | 45,2 | 1,5 | 8,66 | 2,0 | 11,55 | 2,5 | 14,43 |
63 | 3,0 | 57,0 | 1,5 | 13,77 | 2,0 | 18,36 | 2,5 | 22,95 |
75 | 3,6 | 67,8 | 1,5 | 19,49 | 2,0 | 25,98 | 2,5 | 32,48 |
90 | 4,3 | 81,4 | 1,5 | 28,09 | 2,0 | 37,45 | 2,5 | 46,81 |
110 | 4,2 | 101,6 | 1,5 | 43,76 | 2,0 | 58,34 | 2,5 | 72,93 |
PVC PN 16 BORU ÇAPI (mm) | ET KALINLIĞI (mm) | İÇ ÇAP (mm) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) |
20 | 1,5 | 17,0 | 1,5 | 1,23 | 2,0 | 1,63 | 2,5 | 2,04 |
25 | 1,9 | 21,2 | 1,5 | 1,91 | 2,0 | 2,54 | 2,5 | 3,17 |
32 | 2,4 | 27,2 | 1,5 | 3,14 | 2,0 | 4,18 | 2,5 | 5,23 |
40 | 3,0 | 34,0 | 1,5 | 4,90 | 2,0 | 6,53 | 2,5 | 8,17 |
50 | 3,7 | 42,6 | 1,5 | 7,69 | 2,0 | 10,26 | 2,5 | 12,82 |
63 | 4,7 | 53,6 | 1,5 | 12,18 | 2,0 | 16,24 | 2,5 | 20,30 |
75 | 5,6 | 63,8 | 1,5 | 17,25 | 2,0 | 23,00 | 2,5 | 28,76 |
90 | 6,7 | 76,6 | 1,5 | 24,87 | 2,0 | 33,16 | 2,5 | 41,45 |
110 | 6,6 | 96,8 | 1,5 | 39,72 | 2,0 | 52,96 | 2,5 | 66,20 |
PPRC BORU ÇAPI (mm) | ET KALINLIĞI (mm) | İÇ ÇAP (mm) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) | HIZ (m/sn) | DEBİ (ton/saat) |
20 | 3,4 | 13,2 | 1,5 | 0,74 | 2,0 | 0,99 | 2,5 | 1,23 | 3,0 | 1,48 |
25 | 4,2 | 16,6 | 1,5 | 1,17 | 2,0 | 1,56 | 2,5 | 1,95 | 3,0 | 2,34 |
32 | 5,4 | 21,2 | 1,5 | 1,90 | 2,0 | 2,53 | 2,5 | 3,17 | 3,0 | 3,80 |
40 | 6,7 | 26,6 | 1,5 | 3,00 | 2,0 | 4,00 | 2,5 | 5,00 | 3,0 | 6,00 |
50 | 8,4 | 33,2 | 1,5 | 4,67 | 2,0 | 6,23 | 2,5 | 7,78 | 3,0 | 9,34 |
63 | 10,5 | 42,0 | 1,5 | 7,47 | 2,0 | 9,96 | 2,5 | 12,45 | 3,0 | 14,94 |
75 | 12,5 | 50,0 | 1,5 | 10,59 | 2,0 | 14,12 | 2,5 | 17,65 | 3,0 | 21,18 |
90 | 15,0 | 60,0 | 1,5 | 15,26 | 2,0 | 20,35 | 2,5 | 25,43 | 3,0 | 30,52 |
110 | 18,3 | 73,4 | 1,5 | 22,83 | 2,0 | 30,44 | 2,5 | 38,05 | 3,0 | 45,66 |
VELA Akademi sayfalarında yazan bilgiler tamamiyle VELA Mühendislik tarafından hazırlanmış ve yazılmış olup tüm hakları VELA MÜHENDİSLİĞE aittir. Bazı bilgilerde ise çeşitli kaynaklardan alıntı yapılmıştır. Herkesin bu bilgilerden faydalanabilmesi için burada paylaşıma açılmıştır. Bu bilgilerden bazıları Halk Eğitim’de havuz operatörlüğü kursunda da kursiyerlere anlatılmıştır.